महात्मा फुले जन आरोग्य योजना (MJPJAY) | रु. ५ लाख कव्हर संपूर्ण माहिती

महात्मा फुले जन आरोग्य योजना : महात्मा ज्योतिराव फुले जन आरोग्य योजना (MJPJAY) ही महाराष्ट्र शासनाची सर्वसामान्य नागरिकांसाठी  अत्यंत लाभदायी आरोग्य विमा योजना आहे. हि योजना महाराष्ट्रातील गरीब आणि सर्वसामान्य कुटुंबांना मोफत आणि गुणवत्तापूर्ण आरोग्य सेवा देते. ही योजना १ एप्रिल २०१७ पासून लागू झाली असून यापूर्वी ती राजीव गांधी जीवनदायी आरोग्य योजना (RGJAY) म्हणून ओळखली जात होती. MJPJAY चा उद्देश आर्थिकदृष्ट्या कमजोर आणि मागासवर्गीय कुटुंबांना गंभीर आजारांसाठी उपचार घेण्यासाठी आर्थिक सहाय्य मिळवून देणे हा आहे.

योजनेचा इतिहास

MJPJAY २०१२ मध्ये RGJAY म्हणून सुरू झाली. ती सुरुवातीला ८ जिल्ह्यांमध्ये पायलट आधारावर लागू झाली. नंतर २१ नोव्हेंबर २०१३ पासून ती महाराष्ट्रातील सर्व २८ जिल्ह्यांमध्ये विस्तारली. १ एप्रिल २०१७ पासून तिला MJPJAY नाव देण्यात आले. १ जुलै २०२४ पासून ही योजना सर्व महाराष्ट्रातील कुटुंबांसाठी लागू झाली आहे.

योजनेचा उद्देश

MJPJAY चा मुख्य उद्देश आहे की प्रत्येक कुटुंबाला, विशेषतः ज्यांची आर्थिक परिस्थिती कमजोर आहे, त्यांना मोफत आणि चांगली आरोग्य सेवा मिळावी. ही योजना गंभीर आजारांसाठी उपचार देते जेणेकरून कोणालाही पैशांअभावी उपचार नाकारले जाणार नाहीत.

योजनेचा तक्ता

योजनेची वैशिष्ट्ये

MJPJAY मध्ये अनेक वैशिष्ट्ये आहेत जी लोकांना फायदा देतात:

• नकदशिवाय उपचार: रुग्णालयात भरती होण्यासाठी किंवा उपचार घेण्यासाठी तुम्हाला पैसे द्यावे लागत नाहीत.
• विविध उपचार: योजनेत ९७१ प्रकारचे उपचार, शस्त्रक्रिया आणि प्रक्रिया समाविष्ट आहेत. तसेच, १२१ अनुवर्ती पॅकेज उपलब्ध आहेत.
• पूर्वीचे आजार: तुम्हाला यापूर्वी असलेले आजार (प्री-एक्झिस्टिंग डिसीज) पहिल्या दिवसापासून कव्हर केले जातात.
• उपचारानंतर काळजी: उपचारानंतर १० दिवसांसाठी डॉक्टरांचा सल्ला, औषधे आणि तपासण्या मोफत मिळतात.
• गुर्दे प्रत्यारोपण: गुर्दे प्रत्यारोपणासाठी २.५० लाख रुपयांपर्यंत विशेष कव्हरेज आहे.
• आरोग्य शिबिरे: ग्रामीण भागात आरोग्य शिबिरांद्वारे तपासणी आणि उपचार मिळतात.

पात्रता

यापूर्वी MJPJAY फक्त कमी उत्पन्न असणाऱ्या कुटुंबांसाठी होती. यामध्ये खालील कुटुंबे समाविष्ट होती:

• पिवळे, नारिंगी, अंत्योदय अन्न योजना (AAY), किंवा अन्नपूर्णा र Ascending-1 राशन कार्ड असणारे कुटुंबे (वार्षिक उत्पन्न १ लाखापेक्षा कमी).
• १४ संकटग्रस्त जिल्ह्यांमधील शेतकरी आणि कृषी कामगार (पांढरे राशन कार्ड धारक): अकोला, अमरावती, बुलढाणा, वर्धा, वाशिम, यवतमाळ, औरंगाबाद, जालना, बीड, परभणी, हिंगोली, लातूर, नांदेड, आणि ओस्मानाबाद.
• विशेष गट: सरकारी अनाथालयातील मुले, आश्रम शाळेतील विद्यार्थी, सरकारी महिला आश्रमातील महिला, सरकारी वृद्धाश्रमातील वृद्ध, पत्रकार (DGIPR मान्यताप्राप्त), आणि बांधकाम कामगार (महाराष्ट्र बिल्डिंग अँड अदर कंस्ट्रक्शन वर्कर वेलफेअर बोर्डात नोंदणीकृत).

आता, १ जुलै २०२४ पासून, ही योजना महाराष्ट्रातील सर्व कुटुंबांसाठी लागू आहे. यामुळे सर्वांना ५ लाख रुपयांपर्यंत कव्हरेज मिळते.

कसे अर्ज करावे?

MJPJAY चा लाभ घेण्यासाठी खालील पायऱ्या फॉलो करा:

1. MJPJAY रुग्णालयात जा: तुमच्या जवळच्या MJPJAY संरक्षित रुग्णालयात जा. रुग्णालयांची यादी www.jeevandayee.gov.in वर मिळेल.
2. अरोग्यमित्रांशी बोला: रुग्णालयात अरोग्यमित्र तुम्हाला अर्ज प्रक्रियेबद्दल सांगतील.
3. कागदपत्रे द्या: खालील कागदपत्रे आवश्यक आहेत:
   • राशन कार्ड (पिवळे, नारिंगी, AAY, अन्नपूर्णा).
   • ओळखपत्र: आधार कार्ड, पॅन कार्ड, ड्रायव्हिंग लायसन्स, मतदार ओळखपत्र, राष्ट्रीय बँकेचे पासबुक (फोटोसह), शाळा/कॉलेज ओळखपत्र, तहसीलदारांचा शिक्का/स्वाक्षरी असलेला फोटो, पासपोर्ट, स्वातंत्र्यसैनिक कार्ड, वरिष्ठ नागरिक कार्ड, संरक्षण खात्याचे कार्ड, मच्छीमार ओळखपत्र, किंवा सरकारमान्य फोटो ओळखपत्र.
   • नवजात बालकांसाठी: जन्म प्रमाणपत्र, पालकांसह फोटो, राशन कार्ड.
4. अर्ज भरा: अरोग्यमित्र तुम्हाला अर्ज भरण्यास मदत करतील. तुम्हाला तुमची आणि कुटुंबाची माहिती द्यावी लागेल.
5. प्राथमिक तपासणी: सरकारी आरोग्य केंद्रात प्राथमिक तपासणी करा. यासाठी रेफरल कार्ड मिळेल.
6. e-अधिकृतकरण: अर्ज मंजूर झाल्यावर e-अधिकृतकरण मिळेल, जे रुग्णालयात भरतीसाठी आवश्यक आहे.
7. उपचार घ्या: e-अधिकृतकरणानंतर तुम्ही नकदशिवाय उपचार घेऊ शकता.
8. उपचारानंतर काळजी: उपचारानंतर १० दिवसांसाठी मोफत सल्ला, औषधे आणि तपासण्या मिळतात.

कव्हरेज आणि फायदे

MJPJAY खालील उपचार कव्हर करते:

• ऑर्थोपेडिक: हाडांचे फ्रॅक्चर, सांधेदुखी.
• कार्डियक: हृदय शस्त्रक्रिया, हृदयविकार.
• ऑन्कोलॉजी: कॅन्सर उपचार.
• नेफ्रोलॉजी: गुर्दे उपचार, प्रत्यारोपण.
• पेडियाट्रिक: मुलांचे आजार.
• पॉलीट्रॉमा: एकापेक्षा जास्त गंभीर जखमा.

याशिवाय, १३२ प्रक्रिया फक्त सरकारी रुग्णालयांमध्येच उपलब्ध आहेत. प्रत्येक कुटुंबाला दरवर्षी ५ लाख रुपयांपर्यंत कव्हरेज मिळते. गुर्दे प्रत्यारोपणासाठी २.५० लाख रुपये अतिरिक्त कव्हरेज आहे.

नवीनतम बातम्या (जुलै २०२५)

• योजनेचा विस्तार: १ जुलै २०२४ पासून MJPJAY सर्व कुटुंबांसाठी लागू झाली. कव्हरेज १.५ लाखांवरून ५ लाखांपर्यंत वाढले.
• रुग्णालयांचा विस्तार: नवीन ९०० रुग्णालये MJPJAY मध्ये सामील होण्यासाठी अर्ज करत आहेत, त्यापैकी ५०% सरकारी रुग्णालये आहेत.
• विवाद: पुण्यातील दानधर्मी रुग्णालयांनी योजनेत बळजबरीने सामील होण्यास विरोध केला आहे. २१ एप्रिल २०२५ च्या शासन निर्णयानुसार योजनेत सामील होणे बंधनकारक आहे.
• उपचार नाकारणे: गेल्या ५ वर्षांत ८७१ रुग्णांना, त्यात ५५ मुंबईकरांना, उपचार नाकारले गेले. यामुळे योजनेच्या अंमलबजावणीवर प्रश्न उपस्थित झाले.
• यश: PMJAY आणि MJPJAY अंतर्गत ७६,००० हून अधिक अपघातग्रस्तांना उपचार मिळाले.

सरकारी शासन निर्णय (GR)

MJPJAY बद्दल शासन निर्णय (GR) डाउनलोड करण्यासाठी खालील लिंक वापरा:

• शासन निर्णय डाउनलोड

अधिकृत वेबसाइट

अधिक माहितीसाठी, www.jeevandayee.gov.in वर भेट द्या.

संपर्क माहिती

• टोल-फ्री नंबर: १८००-२३३-२२०० / १५५३८८
• पत्ता: महात्मा ज्योतिबा फुले जन आरोग्य योजना, स्टेट हेल्थ अश्युरन्स सोसायटी, ESIS हॉस्पिटल कंपाऊंड, गणपत जाधव मार्ग, वरळी, मुंबई – ४०००१८

प्रश्नोत्तर (FAQs)

1. MJPJAY म्हणजे काय?
   MJPJAY ही महाराष्ट्र सरकारची आरोग्य विमा योजना आहे जी नकदशिवाय उपचार देते.
2. कोण पात्र आहे?
   आता महाराष्ट्रातील सर्व कुटुंबे पात्र आहेत.
3. कव्हरेज किती आहे?
   प्रत्येक कुटुंबाला दरवर्षी ५ लाख रुपये.
4. कोणते उपचार कव्हर होतात?
   ९७१ प्रकारचे उपचार आणि १२१ अनुवर्ती पॅकेज.
5. अर्ज कसा करावा?
   MJPJAY रुग्णालयात अरोग्यमित्रांकडे जा, कागदपत्रे द्या आणि अर्ज भरा.
6. अधिकृत वेबसाइट काय आहे?
   www.jeevandayee.gov.in.
7. नवीन बदल काय आहेत?
   १ जुलै २०२४ पासून सर्व कुटुंबांसाठी ५ लाख रुपये कव्हरेज.
8. शासन निर्णय कुठे मिळेल?
   या लिंकवर.